بحث انتخابات همیشه از حساسیت بالایی برخوردار بوده، پیشینه انتخاب به وسعت زندگی بشر است و از همان آغاز خلقت در انسان نهاده شده، اینکه چه کسی را انتخاب کنیم که بتواند عدالت را در امر قانونگذاری رعایت کند و در احقاق حقوق مردم موفق باشد همیشه یکی از دغدغههای اصلی در ایام انتخابات است.
البته باید توجه کرد انتخابات همیشه دو سوی متفاوت دارد یکی انتخاب کردن و شرایطی که برای انتخاب نماینده اصلح درنظر میگیریم و دیگری بحث انتخاب شدن و وظایفی است که به این واسطه بر دوش فرد منتخب گذاشته میشود، موفقیت در هر دو امر نیاز به آگاهی و دلسوزی دارد در قرآن کریم به صورت خاص یا پراکنده به امر انتخاب کردن و به ویژه متصدی امور مردم شدن اشاره شده است جدای از روایات و سیره ائمه(ع) به ویژه امام علی(ع)، آیات و داستانهای قرآن برای الگوگیری نمایندگان در انجام وظایف و توکل بر خداوند قادر بسیار راهگشاست.
متأسفانه حتی برخی شعارهایی که از جانب عدهای از نمایندگان داده میشود و گمانه زنیهایی که درباره رقیب انتخاباتی انجام میشود با نص صریح آیات قرآن تضاد دارد و یا بعضاً مردم معیارهایی را برای فرد نماینده در نظر میگیرند که در محدوده اختیارات او نیست و گاهی حتی با اهداف اسلام و قرآن ناسازگار است برای رفع چنین دغدغههایی نیازمند آگاهی هستیم و اینکه نگاهی به قرآن و سیره اهلبیت(ع) داشته باشیم.
انتخاب و بار امانت الهی بر دوش نمایندگان
محمدرضا فیضیان، قاری برجسته استان مرکزی درباره شرایط انتخاب کردن و وظایف نمایندگان منتخب از نگاه قرآن به خبرنگار ایکنا به آیه ۵۸ سوره مبارکه«نساء» که میفرماید؛«إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُم بَيْنَ النَّاسِ أَن تَحْكُمُواْ بِالْعَدْلِ إِنَّ اللّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا؛ خدا به شما فرمان مىدهد كه سپردهها را به صاحبان آنها رد كنيد و چون ميان مردم داورى مىكنيد به عدالت داورى كنيد در حقيقت نيكو چيزى است كه خدا شما را به آن پند مىدهد خدا شنواى بيناست» اشاره کرد و گفت: مردم باید متوجه باشند که بار امانت را به دست چه افرادی میسپارند از این نظر در برابر خداوند مسئول هستند و با تحقیق باید بهترین گزینه را انتخاب کنند.
فیضیان با اشاره به اینکه اگر نمایندهای از سوی مردم به مجلس راه یافت و در دوران خدمت به بیعدالتی حکم کرد بخشی از مسئولیت این بیعدالتی به خود مردم بازمیگردد، اضافه کرد: فرازی از آیه فوق به« إِنَّ اللّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا؛ خدا شنواى بيناست» اشاره دارد و این بدان معناست که خداوند بر احوالات مردم و مسئولان نظارت دارد و همه در مقابل اعمال خود مسئول هستند.
غفلت در امر انتخاب و عقوبت اخروی
وی در ادامه آیه ۱۲۵ و ۱۲۶ سوره مبارکه«طه» که میفرماید؛ «قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَى وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا، مىگويد پروردگارا چرا مرا نابينا محشور كردى با آنكه بينا بودم(۱۲۵) و قَالَ كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَى مىفرمايد؛ همان طور كه نشانههاى ما بر تو آمد و آن را به فراموشى سپردى امروز همان گونه فراموش مىشوى» (۱۲۶) را حجتی برای دقت مردم در انتخاب بهترین گزینه بیان کرد و افزود: این آیات تأکید دارند غفلت و فراموشی در دنیا بازخورد اخروی دارد و انسانی که در انتخابش دچار غفلت باشد مورد بازخواست الهی قرار میگیرد.
فیضیان اضافه کرد: مردم مراقب باشند که با کوردلی و غفلت نامزدها را تنها به خاطر اینکه رودربایستی دارند یا از بستگان و دوستان هستند انتخاب نکنند، رأی باید از روی بصیرت و آگاهی باشد؛ زیرا اگر برگزیده شدن با غفلت مردم همراه باشد هیچ مشکلی از جامعه حل نخواهد شد.
تقوا؛ملاک برتری انسانها در درگاه خداوند
وی در ادامه به تشریح ملاکهای انتخاب نمایندگان پرداخت و افزود: ایمان و تقوای الهی از جمله ملاکهایی است که نامزدهای انتخاباتی باید دارا باشند همانگونه که حضرت باریتعالی در آیه ۱۳ سوره«حجرات» میفرمایند؛ «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست بىترديد خداوند داناى آگاه است» به این نکته تأکید دارد، بنابراین ثروت و پست و مقام ملاکی مناسبی برای انتخاب اصلح نیست نماینده باید تقوا داشته باشد و این ایمان و تقوا در اعمال و رفتار او متجلی باشد.
قاری برجسته استان مرکزی با استناد به آیه ۱۴سوره«قصص»؛ «وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى آتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًا وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛ و چون به رشد و كمال خويش رسيد به او حكمت و دانش عطا كرديم و نيكوكاران را چنين پاداش مىدهيم» علم و حکمت را از دیگر ملاکهای نمایندگان دانست و تصریح کرد: پرودگار در آیات ابتدایی سوره«علق» فرمودند؛«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» این فرمایش الهی گواهی بر تزاید علم و دانش است، نمایندگان از هرلحاظ باید از عموم مردم بالاتر باشند.
مجاهد و انقلابی بودن نماینده منتخب
فیضیان مجاهد و انقلابی بودن را از دیگر شاخصههای نامزدهای انتخاباتی عنوان کرد و در این رابطه به آیه ۹۵ سوره«نساء» که میفرماید؛ «لاَّ يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُوْلِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلاًّ وَعَدَ اللّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا؛ مؤمنان خانهنشين كه زيانديده نيستند با آن مجاهدانى كه با مال و جان خود در راه خدا جهاد مىكنند يكسان نمىباشند خداوند كسانى را كه با مال و جان خود جهاد مىكنند به درجهاى بر خانهنشينان مزيت بخشيده و همه را خدا وعده نيكو داده و مجاهدان را بر خانهنشينان به پاداشى بزرگ برترى بخشيده است» استناد کرد.
وی با اشاره به آیه ۲۶ سوره«قصص»؛ «قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ؛ يكى از آن دو [دختر] گفت اى پدر او را استخدام كن چرا كه بهترين كسى است كه استخدام مىكنى هم نيرومند [و هم] در خور اعتمادست»، اظهار کرد: توجه به معانی این آیه که برگرفته شده از داستان حضرت موسی(ع) است حاکی از این مطلب است که نماینده باید امانتدار، مورد اعتماد و قدرتمند باشد.
فیضیان مدارا با مردم را از دیگر مؤلفههای نامزدهای انتخاباتی بیان کرد و افزود: حضرت حق در آیه ۱۲۸سوره «توبه» که میفرماید؛«لَقَدْ جَاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ؛ قطعاً براى شما پيامبرى از خودتان آمد كه بر او دشوار است شما در رنج بيفتيد به{هدایت} شما حريص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است» ازاین رو نماینده علاوه براینکه باید از نظر جایگاه علمی از عموم مردم بالاتر باشد باید در عین کسب قدرت مردمدار باشد و نسبت به حل مشکلات آنها دغدغه داشته باشد.
وعدههای پوچ انسان و کراهت خداوند از این افراد
وی در ادامه بابیان اینکه نماینده باید در نظارت بر اجرای قوانین تصویب شده پیشتاز مردم باشد، متخصص و کاردان بودن را از دیگر شاخصههای نامزدهای انتخاباتی خواند و در این رابطه به آیه ۲ و ۳ سوره مبارکه«صف»؛« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد چرا چيزى مىگوييد كه انجام نمىدهيد» و «كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد» اشاره کرد.
فیضیان بااشاره به اینکه توجه به آیات سوره«یوسف» و تدبر در معانی پرمغز این سوره میتواند به انجام خدمت هرچه بهتر نمایندگان منتج شود، گفت: حضرت یوسف(ع) در تمام طول عمر خویش به پاکدامنی، مردمداری، علم و حکمت، قدرت و توان اجرایی بالا، رفع مشکلات مردم در بدترین شرایط قحطی، برخورد دلسوزانه با برادران و اعضای خانواده سرآمد بودند و با کاردانی و قدرت خدمات خود را نسبت به جامعه انجام میدادند.
وی حضرت علی(ع) را الگوی نماینده جوامع اسلامی برشمرد و اضافه کرد: آن حضرت در تمامی طول عمر مبارک خود هیچگاه حقی را زیرپای نگذاشتند و برای احقاق حق هیچ مسلمانی کوتاه نیامدند حتی در برخورد با برادرشان عقیل راه عدالت را پیش گرفتند و حقی از مسلمانان را تضییع نکردند.
فیضیان همچنین به آیه ۸ سوره مبارکه «مؤمنون» که میفرماید؛«وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ؛ و آنان كه امانتها و پيمان خود را رعايت مىكنند» اشاره کرد و گفت: خداوند متعال در قرآن کریم در مورد وفای بهعهد و امانتداری بارها سخن گفتهاند، تأکید در این رابطه نشان از اهمیت این بحث دارد که نمایندگان باید آن را لحاظ کنند.
تخریب و گمانهزنی رقبای انتخاباتی
قاری برجسته استان در پایان با بیان اینکه خداوند از تخریب و گمانهزنی نهی کرده است، به آیه ۱۲ سوره«حجرات»؛ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد از بسيارى از گمانها بپرهيزيد كه پارهاى از گمانها گناه است و جاسوسى مكنيد و بعضى از شما غيبت بعضى نكند آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مردهاش را بخورد از آن كراهت داريد [پس] از خدا بترسيد كه خدا توبهپذير مهربان است» استناد کرد و افزود: نامزدها برای کسب آراء بیشتر نباید دیگر رقبای خود را تخریب و اذهان مردم را مشوش کنند، انجام این عمل غیر اخلاقی خلاف قرآن است.
نظرات شما عزیزان: